گوادر رودراتکی بلوچستان و روکپتی بلوچستان چابهار ءِ دمگی ءُ جھان ءِ رقابتانی تہ ءَ

گوادر ءُ چابهار بندراں چہ گیش دیم ءَ کاینت –آ ستراتیژیک جنگی میدان اَنت کہ اودا اقتصادی عزائم، دمگی ءُ جھان ءِ طاقت یکے دومی ءَ گوں ٹکر جن اَنت۔

گوادر بندرگاہ کہ پاکستان ءِ جنوب مغربی صوبہ بلوچستان ءَ جاہ منند انت، چہ 2000 ءِ دہک ءِ بندات ءَ چہ وتی جوڑیشت ءِ بندات ءَ چہ دمگی ءُ جغرافیائی سیاسی دلگوش ءَ را وتی نیمگ ءَ کش اتگ۔ بنداتی وھد ءَ پاکستان ءِ واستہ یک بدلی ءِ اقتصادی مرکز ءِ رنگ ءَ پیش دارگ بوتگیں اے بندرگاہ ءَ چہ جیڑہ ءُُ جنجال ءِ سبب جوڑ بوتگ ءُُ 2005 ءَ چہ اے بندرگاہ ءِ سر ءَ الزام جنگ بوتگ کہ اے چین ءِ واستہ فوجی پاد ءِ بستار ءَ کار کت کنت۔ اسلام آباد ءَ اے دعویٰ مدام رد کتگ انت بلے اے دعویٰ دیم ءَ آیگ ءَ انت کہ باز براں امریکہ ءِ تھنک ٹینکاں اے دعویٰ چست کتگ انت۔

پہ یک بندرے ءَ کہ دیمروئی نہ کتگ ءُُ اقتصادی لحاظ ءَ کم کارمرز بوتگ، گوادر ءَ دمگی ءُُ جغرافیائی سیاسی پڑ ءَ چہ رستگیں دلگوش یک ہژدری جُستے ءَ چست کنت: پرچا اے معمولی ماہی گیری ءِ میتگ ءِ بدل بوتگیں بندر ءَ ہمے حد ءَ دلگوش گور کنگ ءَ اِنت کہ چین چہ 2018 ءَ یلہ دیگ ءَ انکار کنت۔ اقتصادی بار ءُ سیکورٹی چیلنجانی باوجود امریکہ وتی دیمروی ءِ سرا دلگوش دیگ بیت، وھدے کہ ہندوستان ایران ءِ بندر چابهار ءَ گوادر ءِ بالقوہ اثر ءُ رسوخ ءِ توازن ءِ رد ءَ سرمایہ کاری ءَ برجاہ دار ایت۔

اے جُستانی پسو ءِ واستہ اولی رند ءَ گوادر ءِ جغرافیائی ءُ اسٹریٹجک جاہ ءِ سرا چمشانک دیگ المی اِنت۔ اگاں پاکستان ءِ تہی حکومت داری ءِ جیڑہ ءُ ایمنی ءِ جیڑہاں گوادر ءِ دیمروئی ءِ رفتار کم کتگ بلے آئی ءِ اهمیت ءَ چہ ھچ وڑ ءَ ھلاس ءُ ایوک کنگ نہ بیت؛ تھنا سرحد ءِ دگہ نیمگ ءَ ایران ءِ چابهار بندر ، کہ ھندوستان ءِ کمک ءَ اِنت ، دمگ ءِ طاقت ءِ حرکیات ءِ تہا کردے پیلو کنت ، بلے آئی ءِ وتی چیلنجانی دیم ءَ اِنت ، خاص کر امریکہ ءُ ایران ءِ کش ءُ گوری ءِ سبب ءَ جوڑ بوتگ اَنت۔

یکجاہ، اے دوئیں بندر عرب ءِ بحیرہ ءُُ ہندو پیسفک ءِ طاقت ءِ متحرک ءِ تہا یک لینس ءِ پیشکش کن انت، دمگی چیلنج، دمگی ءُُ عالمی رقابت ءِ باہمی رابطہ ءَ پدر کن انت کہ اے بندر ءِ دیمروئی ءَ را برجاہ دار انت ءُُ دمگ ءِ دیمروئی کنوکیں جیو پولیٹیکل شطرنج ءِ تعریف ءَ کن انت۔

گوادر ءِ جغرافیائی لالچ .

گوادر ءِ اهمیت ءِ دل ءَ آئی ءِ جغرافیائی جاہ اِنت۔ آبنائے ہرمز ءِ نزیک ءَ جاہ منند اِنت – یک ھاسیں سمندری چوک پوائنٹے کہ ایشی ءِ وسیلگ ءَ دگنیا ءِ تیل ءِ ششمی بھر ءُ آئی ءِ مائع قدرتی گیس (LNG) ءِ یک سیمی بھر ءِ ٹرانسپورٹ کنگ بیت، گوادر جھان ءِ تجارتی راہانی گِر ءُ دار ءَ نشتگ۔ ایشی ءِ جاہ اقتصادی یکجاہی ءُُ سمندری رابطہ ءِ ھاتر ءَ منفرد موہ دنت۔ گوادر ءَ یک قدرتی گہرے بندرگاہ ءِ بستار ءَ مزنیں کارگو شپمنٹ ءِ ہمراہی ءَ بحری جہاز آنی جاہ ءِ ہم صلاحیت است انت۔

چین ءِ واستہ گوادر وتی بیلٹ اینڈ روڈ انیشیٹیو (BRI) ءُُ وتی پرچم برداریں منصوبہ چین ءُُ پاکستان ءِ اقتصادی راہداری (CPEC) ءِ تہا یک لینچپن ءِ بستار ءَ کار کنت – 62 بلین ڈالر ءِ منصوبہ ، کہ عرب ءِ بحیرہ ءِ گوں براہ راست رابطہ ءُُ یک ممکنہ گیٹ وے ءِ وسیلہ ءَ دیم ءَ کاریت۔ میاں اوستمانی، افریقہ ءُ یورپ ءَ دیم داتگ۔ بلے بوت کنت کہ بندرگاہ ءِ مستریں وعدہ ایش انت کہ اے نزوریں آبنائے ملاکا ءِ سرا انحصار ءَ کم کنت۔

اے وھد ءَ چین ءِ سمندری زند ءِ راہ تائیوان ءِ آبنائے ءَ بندات بیت کہ یک ھاسیں چوک پوائنٹے کہ ایشی ءِ وسیلگ ءَ ایوک ءَ 2022 ءَ 2.45 ٹریلین ڈالر ءِ سامان ءِ ٹرانزٹ کنگ بوتگ، سینٹر فار اسٹریٹجک انٹرنیشنل اسٹڈیز (سی ایس آئی ایس) ءِ رد ءَ۔ چہ اودا پدا اے چہ جنوبی چین ءِ بحیرہ ءُ آبنائے ملاکا ءَ گوز ایت کہ اودا سالے 3.5 ٹریلین ڈالر ءِ نزیک ءَ جہانی تجارت ءِ روانی بیت، چو کہ انسٹی ٹیوٹ فار سپلائی مینجمنٹ (آئی ایس ایم) ءِ رپورٹ ءِ رد ءَ۔ اے زند ءِ لیکہ پدا دو کلیدی راہ ءَ بہر بیت: یکے چہ آبنائے ہرمز ءَ خلیج فارس ءَ روت۔ دومی ءِ دیم پہ جنوب ءَ ، چہ باب المندیب ءِ آبنائے ءَ دیم پہ لال بحیرہ ءَ ، گڈسرا سوئز نہر ءِ وسیلہ ءَ بحیرہ روم ءَ سر بیت۔

اے نازرکیں دریائی راہ چین ءَ را میاں اوستمانی ءُ افریقہ ءَ چہ تیل ءُ معدنیات ءِ درآمد ءِ ھوار ہندوستان ءُ یورپ ءِ کلیدی برآمداتی مارکیٹاں گوں ھمگرنچ کن اَنت۔ اے سمندری چوک پوائنٹانی تہا ہچ وڑیں رکاوٹ ءِ چین ءِ ہاترا دور رسیں آسراتی ءِ سبب جوڑ بیت۔

گوادر بندرگاہ ءِ یک متبادلیں راہ ءِ رنگ ءَ کار کنگ ءِ توانائی چین ءِ دراجیں مدتی اسٹریٹجک ءُُ اقتصادی وژن ءِ حمایت کت کنت۔ بلے گوادر ءِ واستہ چشیں وژن ءِ معاشی عقلیت ءِ سرا باز براں جُست ءُ پُرس کنگ بیت۔ وھدے کہ اے چین ءِ مغربی صوبہ سین جیانگ ءَ را فائدہ مند بوت کنت، چین ءِ مشرقی ساحلاں درآمد بوتگیں تیل ءُ گیس ءِ ٹرانسپورٹ ءِ ھاتر ءَ 4000 – 6000 کلومیٹر ءِ گیشیں راہ ءِ سبب ءَ چین ءِ مشرقی ساحلاں کہ گیشتریں لوٹ ءُ گزر است انت، ایشی ءِ زندگ بوھگ ءِ توانائی کم بیت۔ گوادر ءَ چہ چین ءِ مغرب ءَ تاں 2000 کلومیٹر ءَ چہ گیش ءِ گیشیں دوری ءُُ ہمے رنگ ءَ تیل ءُُ گیس ءِ پائپ لائن ہم پاکستان ءَ سیکورٹی ءِ خطرہ ءِ دیم ءَ آرگ ءَ انت۔

یک ستراتیژیکیں مھکمیں نقطہ یے جوڑ کنگ ءَ اِنت

چریشی ءَ امریکہ ءِ بنجل ءِ تھنک ٹینک گوادر ءِ دیمروئی ءَ چین ءِ ”پاور پروجیکشن“ ءِ رھبند ءِ بھر لیک اَنت، ایشی ءِ بدل ءَ۔ آہانی گشگ انت کہ گوادر ءَ یک ممکنہ بحری بیسے چین ءِ دمگی اثر ءُ رسوخ ءَ گیش کنت۔

اے درگت ءَ امریکہ وت اے وھد ءَ آبنائے ملاکا ءَ وتی مھکمیں ھست ءُ نیست ءَ برجاہ دارگ ءَ اِنت ءُ جرمنی، آسٹریلیا ءُ کینیڈا ءِ وڑیں ھمراھانی ھمراھی ءَ ملائیشیا ءُ سنگاپور ءِ وڑیں دمگی شریکاں گوں فوجی مشق ءُ یکجاھیں مشق کنگ ءَ اِنت۔ چین ءِ چمشانک ءَ چہ اے گپ آئی ءِ جیو پولیٹیکل حریف ءِ یک نازرکیں معاشی زند ءِ لیکہ ءِ سرا حاکمیت ءِ نشانی اِنت۔ اے متحرک ہا

s ءَ چین ءَ را انفراسٹرکچر سرمایہ کاری ءِ وسیلگ ءَ ملائیشیا ءِ گوما سیادی ءَ را مھکم کنگ ءِ ھاترا زور دات، اگاں کہ سنگاپور چین ءِ گوما دود ءُ ربیدگ ءِ سیادی ءِ باوجود محتاط اِنت۔ ھمے رنگ ءَ فلپائن ءَ ھم کہ یک وھدے گوں امریکہ ءَ ھوار بوتگ ات، آئی ءَ ھم چین ءِ دمگی جھد ءِ رژنائی ءَ گوں واشنگٹن ءَ وتی اتحاد مھکم کتگ۔

تنازعہ ءِ فرضی واقعہ ءِ تہا آبنائے ءِ کنٹرول چین ءِ سمندری سپلائی چین ءَ را خطرہ ءَ چہ رکّینت کنت۔ امریکہ ءُ چین ءِ نیام ءَ براہ راست تنازعہ ءِ امکان ءُ معاشی لحاظ ءَ ردیں امکان نیست، گوادر، بازیں مردمانی گشگ انت کہ چین ءَ را فال بیک اسٹریٹجک متبادل پیش کنت – اگاں چہ کہ یک مزنیں معاشی ءُ سیکورٹی چیلنجانی دیم ءَ انت۔

گوادر بندرگاہ انگت ءَ دیمروئی نہ کتگ، ریل ءُُ سڑک ءِ نیٹ ورک کہ بندرگاہ ءَ را گیشیں تجارتی راہ آنی گوما یکجا کنگ ءِ ھاترا المی انت نا سرجم انت۔ پاکستان ءِ گورننس ءِ چیلنج، بلوچستان ءِ تہ ءَ ھستیں کرپشن ءُ دمگی نا رضایتی ءَ گوں برجاھیں سلاہ بندیں مزاحمت ءَ دیمروئی ءِ دیم ءَ گیشتر رکاوٹ جوڑ کتگ۔

بلے اے سیکورٹی، معاشی ءُُ بنیاتی ڈھانچہ ءِ بندشانی باوجود بازیں مردمانی گشگ انت کہ گوادر چین ءِ “اسٹریٹجک مضبوط نقطہ” ءِ بستار ءَ کار کت کنت – اے اصطلاح ءَ چینی ماہرین ءَ چین ءِ دراجیں مدتی دمگی ءُُ دریائی حکمت عملی ءِ تہا متبادل اڈہ ءِ بستار ءَ باز براں بیان کتگ۔

چین ءِ نیمگ ءَ چہ پاکستان ءَ ایمنی ءِ پیشکش۔

سالانی سالاں چین ءِ واستہ پاکستان ءِ بے رھبندی گرانیں ثابت بوتگ، سی پیک ءِ بندات ءَ چہ پاکستان ءَ ناشرکاری اُرشانی تہ ءَ نزیک ءَ 100 چینی شھروند وتی جان ءِ قربانی داتگ اَنت۔ اے ناکامیانی باوجود چین گوادر ءَ یلہ دیگ ءَ تیار نہ اِنت؛ بلکیں اے سیکورٹی تعاون ءِ پیشکش کنگ ءَ اِنت۔

اکتوبر 2024 ءِ ناشرکاری اُرش ءَ پد چین ءِ دری کارانی وزارت ءِ جارکش ءَ پاکستان ءَ یک بین ادارگ ءِ کارگس ءِ آیگ ءِ جار جتگ کہ آ سیکورٹی ءِ جاور ھال آنی گیواری ءَ کمک بہ کنت۔ ایشی ءَ ابید نومبر 2024 ءَ پاکستان ءِ نیمگ ءَ چہ سیکورٹی ءِ ھوالگ ءَ یکجائی کارگس ءِ چین ءِ تر ءُُ تاب ءَ سیکورٹی ءِ تہ ءَ گیشیں کمک ءِ سر ءَ گپ ءُُ تران کنگ بوتگ ءُُ رپورٹ ءِ رد ءَ دوئیں اتحادی آنی نیام ءَ ناشرکاری ءِ ھلاپ ءَ معاہدے ءِ مسودہ ءِ سر ءَ کار بوھگ ءَ اِنت۔

گوادر امریکہ ءُ چین ءِ رقابت ءِ ساہگ ءَ

چین وتی کوشستاں ھاسیں رنگ ءَ بحر ہند ءِ تہ ءَ اقتصادی کمک ءِ تناظر ءَ دیم ءَ کاریت بلے امریکہ ایشاں گوں شک ءُُ گمان ءَ چاریت۔ مثال ءِ رد ءَ امریکہ ءَ بیجنگ ءِ ھلاپ ءَ وتی پالیسی سک کتگ ءُ چین ءِ فوجی توسیع ءِ سرا جیڑہ ءِ حوالہ داتگ کہ “ہندو پیسفک ءِ سرا حاکم بہ بیت، گلوبل گورننس ءَ چیلنج بہ کنت، ‘شکاری معاشی عمل’ ءُ علاقائی توسیع پسندی ءَ گوں بندوک بہ بیت” ءُ آئی ءِ عزائم ہائی 2018 ءِ تہا رہشونی بہ کنت۔ ٹیکنالوجی ءِ صنعت۔ بلے امریکہ ہمے وڑیں کارانی جواز ءَ وتی جھان ءِ مفادانی دفاع ءِ ھاترا المی لیکیت، وھدے کہ چین ءِ گامگیجاں گیشتر شک ءُُ گمان ءِ گوما چارگ بیت۔

2020 ءِ رپورٹ ءِ رد ءَ امریکی نیول وار کالج ءِ چین میری ٹائم اسٹڈیز انسٹی ٹیوٹ (CMSI) ءَ گشتگ کہ باقاعدہ طور ءَ فوجی اڈہ ءِ بستار ءَ کار کنگ ءَ ابید ہم گوادر پیسر ءَ چہ چین ءِ دری پالیشی ءِ مول ءُ مراداں دیم ءَ برگ ءِ تہا کرد پیلو کنت۔ اگاں اے وڑیں دعویٰ قیاس آرائی ءِ دروشم ءَ اَنت بلے آہاں امریکہ ءَ را یک بنیادے داتگ کہ آ ہندو پیسفک ءِ تہا چین ءِ اثر ءُ رسوخ ءِ سرا وتی گیش بوہوکیں ترس ءُ بیم ءِ جواز ءَ پیش بہ کنت ءُ دمگ ءَ چین ءِ اسٹریٹجک عزائم ءِ بیانیہ ءَ را گیش مھکم کنت۔ اے گپ ءَ امریکہ ءَ را پاکستان ءَ را ھما چیز ءِ بابت ءَ ھشدار داتگ کہ آئی ءَ را باز براں ”خطرناکیں انحصار“ گْوش اَنت۔

امریکہ ءُ چین ءِ توازن: یک تنگیں سفارتکاری یے

پاکستان ءِ راجی سلامتی ءِ پالیسی (2022 – 2026) مزنیں طاقت ءِ مقابلہ ءِ تہا غیر جانبداری ءَ را گیش مھکم کنت، امریکہ ءُ چین ءِ دوئیں ملک آنی گوما متوازن ءُ فائدہ مندیں سیادی ءِ برجائی ءِ کوشست کنت۔

دو دہائی ءَ چہ گیش ءِ وھد ءَ پاکستان ءِ گوں امریکہ ءَ شریکداری واشنگٹن ءِ انسداد ناشرکاری ءِ فوکس ءَ چہ جوڑ بوتگ ات، اوگانستان ءَ آئی ءِ فوجی ھست بوھگ ءِ سبب ءَ۔ اے سیکورٹی ءِ سرا غلبہ ءِ تعلقداری ہما وہد ءَ پچ بوہگ ءَ لگ ات کہ امریکی فوجاں اوگانستان ءَ چہ درآہگ بندات کت۔ امریکہ ءَ 2018 ءَ پاکستان ءَ را 2 ارب ڈالر ءِ سیکورٹی کمک معطل کتگ ات۔جون 2023 ءَ امریکہ ءَ پاکستان ءِ سر ءَ ناشرکاری ءِ رد ءَ ایراد گرگ ءِ تہ ءَ گوں بھارت ءَ ھمگرنچ بوتگ ات ءُُ ایشی ءَ چہ آئی ءِ دیریں ھمراھانی نیمگ ءَ اسٹریٹجک بدلی ءِ نشانی بوتگ ات۔

ایشی ءِ پسو ءَ پاکستان ءَ گوں چین ءَ وتی سیادی گیش کتگ اَنت۔ پاکستان ءِ 2023ءِ آئی ایم ایف ءِ بیل آؤٹ ءِ گپ ءُ تران ءِ نیام ءَ چین ءَ جون ءَ یک ارب ڈالر ءِ وام داتگ۔ بلے امریکہ ءَ بیجنگ ءِ گیش بوھوکیں اثر ءُ رسوخ ءَ چارگ ءَ پاکستان ءَ را دیمتر ءِ ماہ ءَ 3 ارب ڈالر ءِ آئی ایم ایف پیکج ءِ رسگ ءَ کمک کت۔

پاکستان انفراسٹرکچر ءُُ اقتصادی کمک ءِ ھاتر ءَ چین ءِ سر ءَ تکیہ کنت بلے اے گپ ءَ من ایت کہ امریکی اسٹریٹجک کمک ناگزیر اِنت۔ بیجنگ ءِ دیمروئی کنوکیں دمگی اثر ءُ رسوخ ءِ سبب ءَ امریکہ پاکستان ءَ را چین ءِ مدار ءَ سرجمی ءَ رھادگ بوھگ ءِ اجازت دیگ ءِ بابت ءَ ھم محتاط اِنت۔

اے حرکیات گوادر ءِ گوما امریکی سفارتی رابطہ ءِ تہا ہم گندگ بنت۔ 2021 ءَ انجیلا اگلر 15 سال ءَ چہ گیش ءِ تہا اولی امریکی نمائندہ بوتگ کہ آئی ءَ گوادر ءِ تر ءُُ تاب کتگ ءُُ ایشی ءَ پد 2023 ءِ گڈسر ءَ امریکی سفیر ڈونلڈ بلوم بوتگ۔

گوادر ہم ہما جاہ اِنت کہ 2010 ءَ دستخط بوتگیں پاکستان ءُ ایران ءِ گیس پائپ لائن منصوبہ گوزگ ءَ اِنت ءُ بندرگاہ ءُ سرجمیں ملک ءَ را فائدہ مند بوت کنت بلے ایران ءِ سرا امریکہ ءِ پابندیاں چہ اے منصوبہ بند بوتگ۔ ایران ءَ پیسر ءَ چہ دو ارب ڈالر ءِ سرمایہ کاری کتگ ءُُ پاکستان ءِ ھلاپ ءَ 18 ارب ڈالر ءِ ثالثی ءِ کیس ءِ سر ءَ نا سرجمی ءِ سبب ءَ درج کتگ۔ اسلام آباد ءَ امریکی پابندی ءِ لوٹ کتگ

aiver، واشنگٹن ءِ نیمگ ءَ چہ مھکمیں مخالفت ءَ گوں دچار کپتگ۔ پاکستان ءَ نوں اے کیس ءِ نمائندگی ءِ ھاترا میان استمانی آمید گس ءَ دو امریکی قانونی ادارہ گپتگ انت۔

چابهار: ہندوستان ءِ اسٹریٹجک پسو

گوادر ءِ مغرب ءَ ایوک ءَ 70 کلومیٹر دور ایران ءِ چابهار بندرگاہ اِنت کہ اوگانستان ءُ میان اُستمانی ایشیا ءِ یک کلیدی اسٹریٹجک دروازگے کہ پاکستان ءِ گوادر ءُ کراچی بندرگاہاں چہ دیم ءَ رؤت۔ بھارت ءَ چابهار ءَ مزنیں سرمایہ کاری کتگ ءُُ ایشی ءِ مول ءُُ مراد ایش انت کہ بھارتی سامان آنی واستہ وسطی ایشیا ءَ زمینی راہ پچ کنگ بہ بیت ءُُ اے بندرگاہ ءَ را دمگ ءَ چین ءِ گیش بوھوکیں اثر ءُُ رسوخ ءِ توازن ءِ رنگ ءَ ایر کنگ بہ بیت ، ھاسیں رنگ ءَ ہمساہگیں گوادر ءَ ۔

چابهار ایران ءِ تہنا بندر اِنت کہ چہ امریکہ ءِ پابندیاں معاف اِنت۔ اے استثنا کہ 2018 ءَ داتگ ات، بندرگاہ ءِ دیمروئی، اوگانستان ءَ گوں آئی ءِ ریلوے ءِ رابطہ ءُُ غیر منظوریں سامان ءِ ٹرانزٹ ءِ سرا احاطہ کتگ ات۔ پدا-امریکی۔ وزیر خارجہ مائیک پومپیو ءَ وتی بیان ءَ گشتگ کہ بندرگاہ ءَ را مستثنیٰ انت پمیشکا آ زمینی اوگانستان ءَ را اقتصادی کمک دات کنت۔

واشنگٹن ءِ اے پیسلہ کہ آ چابهار ءِ بندر ءَ چہ لہتیں پابندیاں یلہ بہ کنت ءُُ ہندوستان ءَ سرمایہ کاری ءِ اجازت بہ دنت، اے یک حساب ءُُ کتاب ءِ حکمت عملی ءِ درشان اِنت: چین ءِ دمگ ءَ گیش بوہوکیں اثر ءُُ رسوخ ءِ دیم ءَ دارگ، پرچا کہ اے گپ ءِ سرا زاہریں جیڑہ است کہ اگاں ہندوستان چابہار ءَ چہ در بہ کپیت گڑا بیجنگ بندر ءِ سرا قبضہ کنت۔

مئی 2024 ءَ بھارت ءَ چابھر ءِ دیمروئی ءِ ھاتر ءَ 10 سالی آپریشنل معاہدے ءِ سر ءَ دستخط کتگ۔ ایران ءِ طالبان ءِ رژیم ءِ نہ منگ ءَ ابید ھم فروری ءِ گڈسر ءَ کابل ءَ ایران ءِ بندر چابهار ءَ 35 میلیون ڈالر ءِ سرمایہ کاری ءِ جار جتگ۔ پاکستان ءِ نیمگ ءَ اوگان سوداگری ءِ بندش ءَ ھم کابل ءَ گوادر ءِ سر ءَ چابهار ءِ ھک داتگ۔

جغرافیائی لحاظ ءَ چابهار ءُ گوادر ءِ نیام ءَ یکّی یے است بلے آ جتا جتائیں سیاسی مول ءُ مراداں پیلو کن انت۔ گوادر چین ءِ دمگی عزائم ءِ تہ ءَ مرکزی بستار ءَ ھست اِنت بلے چابهار چین ءِ اثر ءُ رسوخ ءِ دیم ءَ دارگ ءِ ھاترا بھارت ءِ کوشست ءِ رنگ ءَ ابھر بوتگ۔ بلے دوئیں بندرگاہاں چیلنجانی دیم ءَ انت: گوادر بلوچستان ءِ تہا شورش، سیکورٹی جیڑہ ءُ معاشی جیڑہانی دیم ءَ انت، چابهار امریکی پابندیاں بدل کنگ ءُ دمگی بے رھبندی ءِ دیم ءَ نزور انت، ھاسیں رنگ ءَ میان اُستمانی تک ءَ کش ءُ چیل گیش بوھگ ءَ انت۔

دومی نیمگ ءَ چین ءَ گوں ایران ءَ گیشتریں شریکداری ءِ باوجود ھندوستان ءِ برجمیں کرد ءُ امریکی پابندیاں چہ ھترہ ءِ سبب ءَ چابهار ءَ کمیں دلگوشی پیش داشتگ۔ چابهار ءَ ہندوستان ءِ گیش بوھوکیں کاراں بیجنگ ءَ را اثر ءُ رسوخ ءِ ھاتر ءَ چابہار ءَ سرمایہ کاری ءِ نیمگ ءَ کش اِتگ بلے آ گیشتر محتاط بوتگ۔

البت ایران ءُ چین ءِ نیام ءَ 25 سالی کمک ءِ معاہدہ – یک جامع اسٹریٹجک شراکت داری – 2021 ءَ دستخط کنگ بوتگ کہ ایشی ءِ تہا اقتصادی ءُ سیکورٹی کمک ءِ سرا دلگوش دیگ بوتگ۔ درستیں ھال ءُ اھوال سرجمی ءَ سرکاری رنگ ءَ شنگ نہ بوتگ اَنت۔ 2022 ءَ چین ءَ ایران ءِ بندر عباس ءِ بندر ءَ ھم قونصل جنرل پچ کتگ کہ چہ چابهار ءَ ایوک ءَ 660 کلومیٹر دور اِنت۔ انچو کہ ہندوستان ءُ چین ءِ دمگ ءَ حاکمیت ءِ ھاترا جھد کنگ ءَ انت، ایران گوں دوئیں طاقتاں شریکداری ءَ برجاہ دار ایت ءُ ھمے وھد ءَ وتی رقابت ءَ سرمایہ کاری کنت۔

گوادر ءُ چابهار ءِ دوئیں بندر جہانی تجارت ءُ دمگی طاقت ءِ حکمت عملی ءِ دیمروئی کنوکیں حرکیات ءِ تہا نازرکیں گرہ ءِ بستار ءَ اوشتاتگ انت۔ ایشانی سوبمندی چہ ایشی ءَ گیش انفراسٹرکچر ءِ سرا بندوک اِنت؛ اے گلوبل مقابلہ کنوکیں مفادات ءِ سرا بندوک اِنت۔

مریم سلیمان انیس ءِ نیمگ ءَ چہ

مریم چہ گوادر ءَ دیمروئی ءِ زانتکار ءُ فری لانس نبشتہ کارے ۔ آئی ءَ @mariyamsuleman ءِ سر ءَ ٹویٹ کتگ
مریم سلیمان انیس گوادر ءِ دیمروئی ءِ زانتکار، فری لانس نبشتہ کار ءُ پٹ ءُ پولکار اِنت۔ آئی ءَ یونیورسٹی آف سسکس ءِ انسٹی ٹیوٹ آف ڈویلپمنٹ اسٹڈیز ءَ جینڈر ءُ ڈویلپمنٹ اسٹڈیز ءِ پڑ ءَ ماسٹرز کتگ۔ آئی ءِ مستریں دلگوش گوادر ءُ بلوچستان ءِ دمگ اِنت ءُ آ سیاست، چین ءُ پاکستان ءِ اقتصادی راہداری ءُ جنس ءُ دیمروئی ءِ جیڑہانی سرا نبشتہ کنت۔ آئی ءِ کار ڈان، ہیرالڈ ءُ گلوبل ایڈیٹرز ءِ نیٹ ورک ڈین ءَ شنگ بوتگ۔ آ برطانوی ہائی کمیشن ءِ چیوننگ پروگرام ءِ اسکالر ہم انت۔
ٹویٹر @mariyamsuleman ءِ سر ءَ آئی ءَ فالو بہ کن اِت۔