حقوق انسانی لگتمال بلوچستان: یک حقیقت تلخ …

حقوق انسانی لگتمال بلوچستان: یک حقیقت تلخ …
بلوچستان 1839 ءَ بگر داں 1947 ءَ برطانیہ ءِ کالونی بوتگ ءُ 11 اگست ءَ بلوچستان آزاتیں ملکے جوڑ بوتگ۔ راجدپتر ءِ تہ ءَ ایوک ءَ 9 ماہ ءِ دریگ بوتگ کہ ایشی ءِ تہ ءَ بلوچستان 1947 ءِ دوران ءَ آجو بوتگ۔1947 ءِ ھندی آجوئی ءِ قانون کہ ایشی ءِ آسر ءَ برطانوی ھندوستان چہ برطانوی ھاکمی ءَ آجو بوتگ ءُ ھندوستان ءُ پاکستان دوئیں پیدائش بوتگ اَنت، انگریزاں منظور کتگ پارلیمنٹ ءَ ہما سال ءَ بوتگ۔ ھرچ وڑا اے ایکٹ ءَ انچیں جاور دیم ءَ آؤرت اَنت کہ چہ لوٹ اتگیں وت واجھی ءِ بدل ءَ بلوچستان ءِ سر ءَ پاکستان ءِ کنٹرول ءِ ترس ءُ بیم ءِ سوب جوڑ بوت اَنت۔

چہ بست زہیر بلوچ ءَ ۔۔۔

ہندوستان ءِ بہر ءُ بانگ ءَ چہ زوت ءَ پد یک انچیں لشکر ءِ کہ گیشتر پنجابی ءِ سرا بوتگ ءُ پاکستانی جنرل ءِ کمان ءَ بوتگ، بلوچستان ءِ خان میر احمد یار خان احمدزئی ءِ سرا اناگتیں اُرشے کتگ کہ آئی ءَ را گیشتر احمد یار خان یا خان گش انت۔ کلات ءِ۔ فوج ءَ آئی ءَ را یار خان ءَ را مجبور کت کہ آ بلوچستان ءِ پاکستان ءَ ہوار بوہگ ءِ ڈیل ءَ دستخط بہ کنت۔ پدا چوش کہ بلوچستان ءِ پارلیمنٹ ءِ بالاد ءُ جہلیں دوئیں ایواناں (بالترتیب ہاؤس آف لارڈز ءُ ہاؤس آف کامنز) ءَ اے ھوار بوھگ ءِ حمایت کتگ ءُ اے دستاویز ءِ دستخط کنگ ءِ ھچ وڑیں ثبوت نیست، پمیشکا نزیک ءَ 40 ملین بلوچ مردم باسکی ءَ را زوراکی ءِ وسیلہ ءَ ھوار کنگ لیک اَنت، کہ اِنت، پاکستانی لشکر ءِ زور ءَ۔

بلوچستان ءَ دہکاں انسانی حقانی منظم لگتمالی برداشت کتگ۔ اے دمگ چہ وتی طبیعی منابع ءِ بازیں ھستی ءَ ابید ھم گریب ءُ تنگدست اِنت ءُ ایشی ءِ مردم انگت ءَ رنج ءُ گم ءِ آماچ اَنت۔ بلوچستان ءِ جیڑہ ءِ بُن ھشت ءَ سیاسی مخالفت ءِ دم ءِ کشگ، نسلی رد کنگ ءُ زوراکی ءِ یک برجاھیں چکر ءِ ھست کہ ترس ءُ بیم ءِ پیداک کنگ ءَ اِنت۔ بلوچستان ءِ تہ ءَ انسانی ھکانی مزنیں لگتمالی ءِ تہ ءَ زوراکی ءَ بیگواہ کنگ، چہ عدالت ءَ دریں اعدام، گپ ءِ آجوئی ءِ سر ءَ بندش ءُ چہ المی ئیں زندمان ءِ رد کنگ ءَ اقتصادی زلم ءُ زوراکی ھوار اَنت۔

زبردستی بیگواہ کنگ
یک ٹولی ءِ نقض حقوق انسانی ءِ دمگ ءَ مزنیں ٹولی یے ءَ گوں آوار جنگ ءِ جیڑہ ءَ سیادی داریت۔ نودربر، جھدکار، اھوالکار یا سادگیں مردم چہ وتی لوگاں درکپ اَنت ءُ چہ سلاہ بندیں اُرد یا آھانی اتحادی گلاں بے ھچ وڑیں ءُ ھما قانونی رھبندانی توجیل ءَ آوار جنگ ءَ مجبور بنت۔ ھاندان ءِ مردم پہ بے وسی ءِ وھد ءَ کش ءَ مان اَنت چیا کہ آ وتی نزیک ءُ نزیکیں مردمانی بابت ءَ ھچبر ھال ءُ اھوال نہ دیگ بنت یا آ کجا برگ بوتگ اَنت۔ اے پوسٹر ءُ ویڈیوانی کمک ءَ اے دوراں زندگ کنت بلے ہر وھد ءَ ناکام بیت کہ انتظار ءُ اُمیت ھچبر ھشک نہ بیت۔ بار بار رپورٹانی تہا کہ واکداراں پیش کنگ بوتگ انت، کہ ہیومن رائٹس واچ ءُُ ایمنسٹی انٹرنیشنل ءِ نیمگ ءَ چہ میان استمانی ہم آہنگی ءِ وسیلہ ءَ انتظام کنگ بوتگ انت، احتساب ءِ لوٹ، کہ یک کمکے ءَ را انچو مھکمیں رنگے ءَ جاہ منند انت، سرجمی ءَ مخالفت کنگ بوتگ۔ دومی نیمگ ءَ ریاست گشیت کہ آئی ءَ ھچبر رپورٹانی تہ ءَ پیش کنگ بوتگیں مردمانی کمک ءُُ دلبڈی نہ داتگ ءُُ ھچبر زوراکی ءِ ھلاس کنگ ءِ گپ ءَ مہ کنت کہ آھاں مبینہ طور ءَ انسداد شورش ءِ پندل گشگ بوتگ۔

ماورائے عدالت کشتار
غیر عدالت کشتار ءِ پدیدگ نوں زوراکی ءَ بیگواہ کنگ ءِ تہا عام انت۔ بیگواھیں مردمانی لاش باز براں چہ نا زانتگیں جاھاں دست کپ اَنت کہ ایشانی تہ ءَ لھتے ٹارچر ءُ اعدام کنگ بوتگ اَنت۔ ”ھٹ ءُ تھرو“ ءِ پالیسی ھما زلم ءُ زوراکیانی تہ ءَ ھوار اِنت کہ گوں بلوچستان ءَ برجمیں رنگے ءَ ھمگرنچ بوتگ اَنت۔ آپریٹو ءِ تہا ہما مردم ہوار انت کہ آہاں گوستگیں زمانگ ءَ ریاست ءِ مخالفت کتگ یا بلوچ مکسدانی حمایت کتگ۔ اے وڑیں مزنیں کچے ءَ کُشگ بے رھبند ءُ وت واجہی ءِ وڑ ءَ گندگ بنت، گوں زدگیں مردم ءُ آھانی کھول ءِ ھاترا بامردیں پٹ ءُ پول ءُ انصاف ءِ ھچ وڑیں رھبند ءِ نہ بوھگ ءَ۔

آزادی بیان و بیان .
بلوچستان ءَ آجوئی لبزانکی ھترہ ءِ تہ ءَ اِنت۔ صحافی کہ دمگی کارانی شنگ کنگ ءِ جہد ءَ کن انت آ ارش کنگ بنت، رندگیری کنگ بنت ءُ کُشگ بنت۔ پریس یا چہ سرجمیں استان ءِ کارانی رپورٹ کنگ ءَ بند کنگ بوتگ اَنت یا سرجم ءَ سانسور کنگ بوتگ اَنت۔ دمگی جھدکار ءُ انسانی ھکانی مدافع کہ سوشل میڈیا ءَ پہ کمپین ءَ کارمرز کن اَنت آ باز براں آوار جنگ، بندیگ کنگ یا بے دردی ءَ آزار ءُ اذیت کنگ بنت۔ اے ترس ءَ مردماں یا وت اے جاہ ءَ وتی دست ءَ زرتگ یا سرجم ءَ چہ دمگ ءَ درکپگ ءَ لاچار کتگ۔

معیشت ءِ دم ءِ کشگ ءُ ماہی گیر ءِ زند:
معاشی دباؤ بلوچستان ءَ زوراکی ءِ دگہ دروشمے انت۔ بلوچستان ءِ ماہی گیر باز براں گول کنگ بنت، دریا ءَ دزگیر کنگ بنت ءُ زند گوازینگ ءِ توانائی ءَ چہ زبھر کنگ بنت۔ اے عمل نہ ایوک ءَ آھانی اقتصادی زندمان ءَ را ھراب کنت بلکیں ساحلی غربت ءَ گیش کنت۔ چہ ایشی ءَ گیش ، وتی مرضی ءِ تجارتی پابندیاں ءُُ دمگی تاجرانی سرا پابندی آئی ءِ معیشت ءَ فالج کنگ ءَ انت۔ ھما وڑیں گامگیج پیسر ءَ چہ بے ھک بوتگیں دمگی چاگرد ءِ سر ءَ بے تناسبیں رنگے ءَ اثر مند بنت ءُ ریاست ءَ چہ آھانی دوری ءَ را پدر کن اَنت۔
سرمایہ داری ءِ ھساب ءَ دمگی مردمانی ھساب ءَ بلوچستان ءَ گیس، کوئلہ ءُ معدنیات ءِ مزنیں ذخیرہ ھست بلے آئی ءِ شہری ملک ءِ گریب تریں مردم اَنت۔ سرکاری ءُ نجی کارپوریشن دوئیں اے وسیلگاں چہ ناجائز کارمرز کن اَنت ءُ چہ دمگی مردماں ایوک ءَ بھر ءُ بانگ نہ کن اَنت۔ اے معاشی محرومی بلوچستان ءِ تہا استعماری غلامی ءَ چہ کمتر نہ انت۔

آسر
”آزادی“ ءِ سرا کہ بلوچستان وتی جیڑہانی پسو ءِ دروشم ءَ رسگ ءِ جہد ءَ کنت، آ وت واجہی، معاشی انصاف، ءُ دود ءُ ربیدگی ورثہ ءِ عزائم ءَ گوں ھوار اِنت۔ بلے ایشی ءَ را سیاسی، فوجی ءُ جیو پولیٹیکل ءِ تہ ءَ گہتریں رکاوٹ ھم دیم ءَ کپگ ءَ اَنت۔ اگاں گیشتریں بلوچ آجوئی ءَ وتی زُلم ءُ زُوراکی ءِ لوٹوکیں پسو لیک اَنت بلے ایشی ءِ نیمگ ءَ روگ ءِ سفر گران ءُ ملکی ءُ میان استمانی تک ءَ گوں چیلنجاں پُر اِنت۔ بلوچستان ءِ جاور یک انچیں انفرادی ءُُ پیچیدہ ئیں رھبندے ءِ لوٹ ءَ کن اَنت کہ آ بلوچ ءِ واھگ ءُُ ھمے رنگ ءَ سرجمیں راج ءُُ دمگ ءِ مفاداں ھم ھیال ءَ بہ دار اِیت۔

بسیت ظہیر بلوچ، عامل سیاسی، حقوق انسانی، و ازمکار.

سوشل میڈیا:
ٹویٹر: @بزیبلوچ
فیس بک: باسیت.ظہیر.94

انستاگرام: بست_ظهیر_بلوچ .

زمرہ بندی: آسیا، حقوق انسانی، مسئلہ بین الاقوامی، سیاست